Recydywa to termin prawniczy określający osoby, które ponownie popełniają przestępstwo po wcześniejszym skazaniu za podobne czyny. W polskim prawie recydywa oznacza większą surowość kary dla sprawcy, który nie wyciągnął wniosków z wcześniejszego skazania i powtórnie łamie prawo.
Rodzaje recydywy w polskim prawie
Kodeks karny wyróżnia dwa podstawowe rodzaje recydywy:
-
Recydywa zwykła (art. 64 § 1 KK)
- Dotyczy osób, które popełniają przestępstwo umyślne podobne do wcześniejszego, za które odbyły już co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności.
- Kara za kolejne przestępstwo może być surowsza niż w przypadku osoby, która popełniła je po raz pierwszy.
-
Recydywa wielokrotna (tzw. szczególna) (art. 64 § 2 KK)
- Dotyczy sprawców, którzy co najmniej dwukrotnie odbywali kary pozbawienia wolności i nadal popełniają podobne przestępstwa.
- W takim przypadku sąd może wymierzyć karę surowszą nawet o połowę wyższą niż przewidziana w kodeksie karnym.
Dlaczego recydywista podlega surowszym karom?
Recydywa oznacza, że sprawca nie zresocjalizował się po wcześniejszym wyroku i dalej łamie prawo. Zaostrzone kary mają:
- Ograniczyć możliwość ponownego popełnienia przestępstwa – poprzez dłuższą izolację.
- Zniechęcić innych do łamania prawa – pokazując konsekwencje dla recydywistów.
- Chronić społeczeństwo – przed osobami, które są niebezpieczne i nie zamierzają zmienić swojego postępowania.
Jakie przestępstwa najczęściej dotyczą recydywy?
Do najczęstszych przestępstw popełnianych przez recydywistów należą:
- Kradzieże i rozboje,
- Oszustwa,
- Przestępstwa narkotykowe,
- Przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu (np. pobicia),
- Jazda pod wpływem alkoholu pomimo wcześniejszych skazań.
Czy recydywista może liczyć na łagodniejszą karę?
W wyjątkowych sytuacjach, np. gdy sprawca współpracuje z organami ścigania lub wykaże skruchę, sąd może uwzględnić okoliczności łagodzące. Jednak w większości przypadków recydywa oznacza wyższe kary, brak możliwości warunkowego zwolnienia i surowsze traktowanie przez wymiar sprawiedliwości.
Podsumowanie
Recydywistą określa się osobę, która po wcześniejszym skazaniu ponownie popełnia podobne przestępstwo. W polskim prawie wyróżnia się recydywę zwykłą oraz wielokrotną, a sprawcy podlegają surowszym karom. Recydywa to dowód na to, że wcześniejsze wyroki nie skłoniły sprawcy do zmiany postępowania, dlatego prawo przewiduje dla nich bardziej dotkliwe konsekwencje.